Jaskinia Nietoperzowa

Jaskinia Nietoperzowa to jaskinia w Dolinie Będkowskiej na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Znajduje się na terenie Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie.

Nazwa jaskini pochodzi od znalezionych tutaj bogatych szczątków kopalnych i współcześnie żyjących  nietoperzy. Jaskinia Nietoperzowa położona jest 447 m nad poziomem morza, o długości 306 m, jest jedną z największych jaskiń Jury Krakowsko-Częstochowskiej.

Na uwagę zasługuje wodospad naciekowy na początku jaskini, oraz liczne kotły wirowe na stropie w głębszych jej częściach. Historia jaskini sięga pierwszej połowy XIX wieku. W 1841 roku A. Grafowski po zwiedzaniu tej jaskini wspomina o wcześniejszym wybieraniu namuliska używanego jako nawóz. W latach 1872-1879  O. Grube przeprowadził przemysłową eksploatację co w znacznym stopniu zniszczyło pierwotne osady jaskini. Zupełnie przypadkiem natrafił on na 4000 kłów niedźwiedzia jaskiniowego. Jeszcze dziś, przy odrobinie szczęścia, można taki kieł znaleźć.

W 1871 roku pierwsze poszukiwania przeprowadził  hrabia Jan Zawisza, właściciel Doliny Ojcowskiej, znajdując liczne zabytki archeologiczne i kości zwierzęce. W roku 1918, gdy pierwszym prywatnym właścicielem był Antoni Ferdek, przewodnik po Ojcowie, badania w pobliżu wejścia jaskini przeprowadził Leon Kozłowski.

Systematyczne badania archeologiczne zostały podjęte po drugiej wojnie światowej i przeprowadzone przez Waldemara Chmielewskiego w latach 1956-1963. Z punktu widzenia archeologicznego Jaskinia Nietoperzowa znana jest przede wszystkim jako stanowisko górnopaleolityczne datowane na 38 000 lat temu, będące obozowiskiem łowców niedźwiedzia jaskiniowego. Łowcy jerzmanowiccy, będący przedstawicielami grup ludzkich określanych już mianem Homo sapiens (człowiek myślący), byli twórcami odkrytych tu m.in. krzemiennych grotów i oszczepów reprezentujących tak zwaną kulturę jerzmanowicką.

Jaskinia już dwa razy stanowiła scenografię filmów fabularnych. Po raz pierwszy do „Nietoperzowej” ekipa filmowa zawitała w 1995 r., kręcono wtedy „Legendę o św. Mikołaju”. Dwa lata minęły i 5 listopada 1997 roku Jerzy Hoffman nakręcił w jaskini scenę do filmu „Ogniem i mieczem”.

Dojście do jaskini: Z trasy Olkusz – Kraków schodzimy w miejscu, gdzie znajduje się reklama jaskini. Jest to na wschodnim krańcu wsi Jerzmanowice. Sama jaskinia znajduje się w górnej części Doliny Będkowskiej (około 1 km od drogi krajowej nr 94). Jaskinia jest oświetlona i bezpieczna. Możliwy dojazd z Krakowa autobusem MPK nr 210 do przystanku na żądanie "Czajowice", następnie około 10 minut DK 94 do wspomnianej wyżej reklamy.

W pobliżu wejścia do jaskini prowadzi niebieski pieszy Szlak Warowni Jurajskich oraz kilka lokalnych turystycznych szlaków rowerowych.