Kościół parafialny pod
wezwaniem świętego Jakuba Apostoła w Gieble to XII-wieczny kościół
romański, znajdujący się w Gieble.
Jest to jeden z najstarszych w Małopolsce
kościołów wiejskich.
Historia
Nie jest znana dokładna data budowy kościoła. Na
podstawie analizy architektoniczno-budowlanej
ustalono, że został wzniesiony w połowie XII wieku. W
stanie niezmienionym przetrwał aż do początku XX wieku. W
latach 1900-1912 została przeprowadzona gruntowna
przebudowa kościoła. Pierwotna konstrukcja (prezbiterium i wschodnia część
nawy) zostały nadbudowane o ok. 1 metr. Nawa została przedłużona w kierunku
zachodnim, a oryginalna wieża została zastąpiona nową. Dobudowano także ceglaną
zakrystię. Kościół otoczony jest murem kamiennym, zbudowanym w 1787 roku.
Wnętrze kościoła odnowiono w 1934 roku.
Architektura
Kościół znajduje się na wzniesieniu, w centrum wsi Giebło.
Zbudowany jest z kamienia ciosanego. Pierwotna
konstrukcja była jednonawowa, w trakcie przebudowy przedłużono nawę i
wydzielono boczne kruchty. Od strony wschodniej znajduje się kwadratowe
prezbiterium. Za prezbiterium znajduje się ceglana zakrystia. Na zachodnią
fasadę składa się jednopolowa wieża, która zwieńczona jest spiczastym dachem.
Na osi wieży znajduje się prostokątny, półkoliście zamknięty otwór wejściowy,
do którego prowadzą betonowe schody. Powyżej kolejno: okrągłe okno oraz dwa
okna prostokątne, półkoliście zamknięte.
Wnętrze
Jedyna nawa posiada płaskie ściany oraz 8 dużych,
prostokątnych i półkoliście zamkniętych okien, po 4 na ścianie.. Sufit w nawie
jest płaski, zbudowany z desek. Pokryty jest tynkiem i ozdobiony malowidłami. W
tylnej części nawy znajduje się również chór z organami. W południowej części
nawy znajdował się dawniej półkolisty romański portal, który został zamurowany.
Jest on jednak nadal dobrze widoczny z zewnątrz. Ponadto w terakotowej posadzce
można łatwo zauważyć granicę pomiędzy starą i nowszą częścią kościoła.
Prezbiterium przykryte jest ceglanym sklepieniem krzyżowym.
Wyposażenie
Wewnątrz kościoła znajdują się obecnie trzy drewniane ołtarze.
Ołtarz główny wykonany jest z polichromowanego drewna.
W centralnej części znajduje się obraz Pana Jezusa. Z prawej strony ołtarza
znajduje się figura patrona parafii, św. Jakuba Apostoła. Ołtarz zdobią dwie
kolumny podtrzymujące belkowanie. Szczyt ołtarza ozdobiony jest wolutami. Po lewej stronie nawy znajduje się
ołtarz Matki Boskiej Łaskawej (Śnieżnej) z centralnie umieszczonym obrazem
Matki Boskiej. Po bokach umieszczone są figury św. Joachima i św. Anny. Po
prawej stronie nawy znajduje się ołtarz św. Antoniego. Niegdyś znajdował się
tam obraz przedstawiający klęczącego św. Antoniego, któremu ukazuje się Matka
Boska z Dzieciątkiem. Obecnie jest on zastąpiony obrazem przedstawiającym
prawdopodobnie młodego świętego. Po bokach znajdują się figury św. Jana
Chrzciciela oraz św. Barbary.
Z ciekawostki: w wieży znajduje się dzwon z napisem: „Kosztem
par gebelskich, staraniem X Franciszka Mostowicza 1825 r.”.